BPOA voorzitter Annelien van Groningen aan het woord.
‘BPOA heeft al degressieve opbouw, de solidariteit van jong naar oud is hiermee verminderd’
Aan het woord is Annelien van Groningen, beherend apotheker bij Apotheek Kloppend Hart in Veenendaal en per 21 juni 2018 aangetreden als voorzitter van de Beroepspensioenvereniging Pensioenfonds Openbare Apothekers (BPOA). Slechts 2 jaar na haar start als apotheker rolde Van Groningen als bij toeval in het pensioengebeuren toen ze begin 2013 deel nam in de COALA commissie (Commissie Arbeidsvoorwaarden Loondienst Apothekers). In deze aparte commissie voor arbeidsvoorwaarden van apothekers zette ze haar eerste schreden op pensioengebied. Inmiddels is ze een betrokken pleiter van een solidair pensioenstelsel waarin BPOA het motto heeft ‘alle openbare apothekers, ongeacht zelfstandig of in loondienst werkzaam, nemen deel aan dezelfde pensioenregeling.’
Solidariteit tussen apothekers binnen pensioenregeling BPOA
‘Een pensioenstelsel is in de basis een solidair systeem waarin je als collectief iets doet voor elkaar; je legt een premie in voor een pensioenregeling waar je zelf pas later van profiteert. Apothekers vormen een relatief kleine beroepsgroep waarbinnen het gevoel van saamhorigheid best goed is. Dit zag je ook terug bij onze overgang per 1 januari 2015 naar een zogenaamde middelloonregeling met een degressieve opbouw; tijdens de ALV – algemene ledenvergadering van BPOA van 14 oktober 2014 gingen zowel jonge als oudere leden van BPOA akkoord met de nieuwe regeling. De oudere generatie apothekers gunt de jongere collega’s een goed pensioen. Deze nieuwe degressieve regeling bij BPOA houdt in dat wij in 2015 een vaste indexatie hebben ingevoerd van 1,5% boven op de jaarlijkse 1,3% opbouw. Jongeren profiteren langer van deze indexatie dan ouderen. Ook bij de pensioenregeling tot 2015 vond pensioeninkoop plaats waarbij de hoogte van het pensioen afhankelijk was van de leeftijd van de deelnemer. Dus in die zin kent BPOA een historie van pensioenregelingen met minder solidariteit van jong naar oud.’
‘Ook bij arbeidsongeschiktheid zijn we een collectief’
‘Een ander voorbeeld van de solidaire gedachte binnen BPOA is de premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid. Apothekers bouwen tijdens arbeidsongeschiktheid pensioen op, maar hoeven hiervoor geen premie af te dragen. Fiscale voorwaarde is wel dat er tijdens de periode van arbeidsongeschiktheid een inkomen moet zijn. Zelfstandige apothekers dienen hiervoor een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten om in aanmerking te komen voor deze regeling. Voor apothekers in loondienst is het voldoende dat zij een uitkering krijgen uit hoofde van de WIA’
Eerder al werd overwogen om een arbeidsongeschiktheidsverzekering op te nemen in de BPOA regeling. ‘Op financieel technisch vlak is het nog best lastig om dit door te voeren. Je dient na te denken over de manier waarop je arbeidsongeschikte apothekers gaat beoordelen. Om die reden is het geen actueel thema binnen de pensioenregeling van BPOA.’
Degressieve opbouw BPOA in de pas met nieuwe pensioenplannen overheid
Met de keus voor een degressieve opbouw loopt BPOA in de pas met de overheidsplannen voor een nieuw pensioenstelsel waarbij jong niet meer betaalt voor oud. Minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees vatte de plannen voor een nieuw pensioenstelsel al samen met de woorden: ‘Als in onze vergrijzende samenleving de jongeren van nu straks ook nog op pensioen moeten kunnen rekenen, dan is een grondige verbouwing nodig.’
Het is een feit dat het huidige pensioenstelsel en de zekerheden onder druk staan. Dalende rentes en stijgende levensverwachtingen zijn hier grotendeels verantwoordelijk voor. Maar ook beloften uit het verleden waar pensioenfondsen uiteindelijk niet aan konden voldoen spelen een rol. De vraag rijst wie hiervoor gaat op draaien. Steeds vaker zijn er dan ook geluiden over persoonlijke pensioenpotjes, waarin iedereen een eigen pensioenvermogen spaart.
Van Groningen: ‘Binnen BPOA proberen we goed te volgen wat de ontwikkelingen zijn m.b.t. het nieuwe pensioenstelsel. We zijn in afwachting van een akkoord van sociale partners binnen de SER (Sociaal Economische Raad). Voor BPOA is het ook zeker een moment om een aantal zaken binnen onze regeling te evalueren, maar eerder dan dat er bij de SER en de regering iets definitief bekend is, zullen we ook geen beslissingen nemen.’
Pensioenhervorming in Miljoenennota
Niet alleen de pensioenfondsen zelf, maar ook de overheid blijkt in afwachting van de voorstellen van de sociale partners zo constateert het verbond van verzekeraars in reactie op de presentatie van de Miljoenennota. De overheid weet dat er noodzakelijke hervormingen nodig zijn, maar wil eerst een advies ontvangen van de SER (waarin ook de sociale partners vertegenwoordigd zijn). Het is wel vrijwel zeker dat de huidige doorsneesystematiek verdwijnt. Wanneer er definitief een beslissing komt, is niet bekend. In de begroting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) spreekt het kabinet zich uit op korte termijn te hopen op stappen richting pensioenhervorming.
Herstelplan DNB
Intussen staan andere ontwikkelingen m.b.t. de aanleg van noodzakelijke buffers om pensioenverplichtingen na te kunnen komen niet stil.
Vanwege een ontoereikende dekkingsgraad was SPOA (het fonds dat de pensioenregeling voor BPOA uitvoert), net als de meeste andere pensioenfondsen in Nederland, in 2015 bij de start van de nieuwe toezichtregels (FTK – Financieel Toetsingskader ) genoodzaakt om een herstelplan bij de DNB in te dienen. Alle fondsen, die volgens overheidsmaatstaven ontoereikende buffers hebben (dekkingsgraad lager dan ca. 120%),moeten zo’n plan opstellen waarop de DNB toezicht houdt.
Van Groningen: ‘Het is zaak voor SPOA om invulling te geven aan dit herstelplan en tussentijds te beoordelen of de berekeningen nog kloppen en of er bijgestuurd moet worden. SPOA houdt BPOA op de hoogte van de ontwikkelingen en communiceert met de deelnemers door verzending van een nieuwsbrief. SPOA is hiervoor verantwoordelijk, BPOA staat hier als beroepspensioenvereniging verder buiten.’
Kortingen pensioenopbouw
‘In 2017 was een ingreep noodzakelijk met betrekking tot de aan te houden premie en pensioenopbouw vanaf 2018. SPOA had BPOA er op gewezen dat door de aanhoudend lage rente de premie van 22,7% van de pensioengrondslag (dat is het salaris min de AOW-franchise) ontoereikend was geworden om de pensioenopbouw mee te financieren.’
BPOA kreeg de keuze voorgelegd om ofwel de premie fors omhoog te laten gaan, ofwel de opbouw fors omlaag. We hebben er toen echter voor gekozen aan de leden voor te leggen om de premie iets te verhogen van en de opbouw iets te verlagen. De vaste jaarlijkse verhoging van 1,5% is wel in stand gebleven.
BPOA heeft voorafgaand aan de ledenvergadering uitgebreid hierover gecommuniceerd met voorlichtingen in aansluiting op districtsbijeenkomsten van KNMP. Het leverde daarna een goede opkomst op bij de algemene ledenvergadering van december 2017 en een unanieme goedkeuring van de leden.’
BPOA; actieve communicatie richting deelnemers en leden
‘Wat de communicatie inzake de ontwikkelingen betreft, is het duidelijk dat de oudere apotheker meer gericht is op pensioenzaken dan de jongere deelnemer. Jonge apothekers denken toch vaak ‘dat duurt nog 40 jaar voor ik zover ben’. We zijn redelijk druk met de verspreiding van informatie middels nieuwsbrieven via alle kanalen en formele uitnodigingen voor de ALV per post. De afgelopen tijd presenteerden we onze informatie al 3 keer bij een serie districtsledenbijeenkomsten van de KNMP. Voldoende toehoorders en positieve reacties na afloop, maar uiteindelijk is het de ALV waar de besluiten worden genomen. Meer bezoekers trekken naar die vergaderingen blijft een aandachtspunt.’
‘Nog niet bij iedereen bekend dat je als SPOA deelnemer niet automatisch BPOA lid bent. Juist als lid heb je zeggenschap en kun je invloed uitoefenen. Wij roepen alle deelnemers op zich als lid aan te melden bij BPOA.’
Apothekers als lid van BPOA zeggenschap en invloed
‘We merken regelmatig dat het niet bij iedereen bekend is, dat je na de verplichte aanmelding bij SPOA nog niet automatisch lid bent van BPOA. En juist als lid van BPOA heb je zeggenschap tijdens de ALV en kun je invloed uitoefenen. Het aantal aanmeldingen als lid van BPOA kan beter. Het is een gezamenlijk aandachtspunt van SPOA en BPOA om nieuwe apothekers te informeren over deelname en lidmaatschap met name voor apothekers met bijzondere dienstverbanden, bijvoorbeeld degenen die als ZZP-er of op interim basis werken. Bovendien zijn er steeds meer apothekers in loondienst waardoor het pensioen steeds belangrijker voor hen wordt omdat ze doorgaans over minder vermogen beschikken dan apotheek-eigenaren. ‘
