Huisartsen en tandartsen hebben, naast de zorg voor hun patiënten, te maken met allerhande vraagstukken waarvoor ze zakelijk onderlegd moeten zijn. Arbeids- en huurcontracten, contacten met leveranciers, accountants, verzekeraars, onderhandelingen met banken en kredietverleners etc. Ze zijn niet alleen zorgverlener, maar hebben een praktijk draaiende te houden waarbij ondernemerschap onontbeerlijk is. Uiteindelijk worden huisartsen en tandartsen ook door de fiscus, overheid, kredietverleners èn patiënten beoordeeld als ondernemer.
Veelal blijkt dat tijdens de studie het ‘niet-medische’ gedeelte onderbelicht is geweest. Een praktijkmanager kan uitkomst bieden om het ondernemerschap binnen de praktijk te versterken. Deze komt echter vaak uit de medische hoek en beschikt niet over de nodige bedrijfseconomische kennis of managementervaring.
Elke praktijk bestaat uit een medisch en bedrijfskundig gedeelte
Bedrijfseconomisch praktijkmanager Lody van Gulik maakte er zijn vak van om praktijken te sturen op bedrijfskundig gebied. Hij startte zijn eigen bedrijf en biedt nu een ‘duaal managementsysteem’ voor iedere zorgpraktijk. Van Gulik: "Mijn insteek is dat een praktijk bestaat uit twee componenten: een medisch en een bedrijfskundig gedeelte. In mijn geval ben ik degene die het bedrijfskundige deel op zich neemt. In deze rol stuur ik allereerst aan op een, door de praktijkhouder zelf geschreven, bedrijfsplan. Hierin beschrijft de huis- of tandarts zijn visie op het bedrijf en waar hij naartoe wil in de toekomst. Ik stuur het plan bij en daarbij heb ik als uitgangspunten: de patiënten, het personeel, de processen/procedures en de financiën."
"Verder houd ik me primair bezig met beleidsvorming en -advisering, het uitvoeren van het beleid en sturing van de praktijkhouder op dit vlak. Uiteindelijk neemt de praktijkhouder zelf de beslissingen, maar ik kan helpen bij het opzetten van een goedlopende praktijk. Hierin verschil ik van een regulier praktijkmanager die vaak vooral uitvoerende taken heeft. In mijn functie ben ik niet ondergeschikt aan de praktijkhouder, maar dien ik als sparringpartner op gelijkwaardig niveau. Hierin dient ook ruimte te zijn om te zeggen wat nodig is. En die ruimte is weleens nodig, bijvoorbeeld in conflictsituaties met personeel."
Verbindende factor in conflictsituaties
"Organisatorisch sta ik tussen de praktijkhouder en het personeel in. Als externe binnen de praktijk kan ik wat zakelijker optreden richting het personeel, mits ik die ruimte krijg. Tegelijk kan de arts zich een meer sussende rol aanmeten (good guy/bad guy scenario). Zo’n rolverdeling kan voorkomen dat er wrijving of escalaties ontstaan. Mijn taak in zo’n geval is om de verbindende factor te spelen tussen de praktijkhouder en het personeel. Een praktijkmanager staat vaak toch te dicht bij het team om op deze manier bij conflicten op te treden."
Bijsturing van praktijkbegroting
"Waarin ik ook afwijk van de reguliere praktijkmanager is mijn focus op de jaarbegroting. Met regelmatige updates van de begroting geef ik voortschrijdend inzicht in vier kwartalen. Het doel hiervan is dat de praktijkhouder telkens kan toetsen op basis van voorgaande resultaten. Niet alleen gericht op de financiële resultaten maar voornamelijk op cashflow en kengetallen."
"It doesn’t make sense to hire smart people…" - Steve Jobs
"Als een praktijkmanager in loondienst werkt, kan dit een grote afhankelijkheid van de werkgever impliceren. Hierdoor kan een ‘conflict of interest’ ontstaan. Dat is in mijn geval niet aan de orde. In het uitbrengen van mijn advies ben ik onafhankelijk. Praktijkhouders huren mij in voor mijn kennis. Er wordt vaak gezocht naar praktijkmanagers met een verpleegkundige of medische achtergrond, maar dan komt er meer van hetzelfde een praktijk binnen, waarbij de kans op aanpassingen aan veranderende situaties moeizamer verlopen."
"Mijn senioriteit helpt mij, naast mijn kennis en ervaring op leidinggevend en ondersteunend gebied, ook enorm bij het beter doen functioneren van teams. Ik voel mij aangetrokken door een quote van Steve Jobs: ‘It doesn't make sense to hire smart people and tell them what to do. We hire smart people so that they can tell us what to do.’"
"Om als praktijk te overleven is een goed financieel plan nodig."
"Met begrotingen, continue bijsturing en toetsing wil ik benadrukken dat je, hoewel je als gezondheidsspecialist een focus hebt op de patiënt, nooit kunt overleven zonder een goed financieel plan. Winst heb je gewoon nodig om de kosten van je bedrijf voor te financieren. Dat is voor mij van primair belang, maar ook voor de praktijkhouder. Juist nu zorgverzekeraars bezig zijn om hun kosten te drukken, moeten zorgverleners hun organisatie up-to-date houden, efficiënt werken en maatregelen nemen zodat ze niet direct in de financiële problemen komen."
Tandzorg speelt in op patiëntbehoefte en aanbod
"Tandartsen stellen zich al meer in op die situatie en kiezen bewust voor een zelfstandige vestiging (als zzp’er) of juist in loondienst. Ze hebben liever niet te maken met financiële problemen en personeel in dienst nemen is duur. Een andere reden dat er in de mondzorg meer met zzp’ers wordt gewerkt is volgens mij omdat deze tak van zorgverlening meer dan andere gericht is op een efficiënte bedrijfsvoering. Door als praktijk te werken met zzp’ers kan je beter inspelen op de actuele behoefte van patiënten. Zo stem je vraag en aanbod op elkaar af."
Passie in de zorg
"Uiteindelijk richt ik mij voornamelijk op de efficiency binnen een praktijk, maar dat is niet het enige waar ik oog voor heb. In het bedrijfsleven draait uiteindelijk alles om het product. Bij zorgverleners ligt de prioriteit bij het welzijn van hun patiënt. Die betrokkenheid en de passie voor het vak kan ik enorm waarderen."
