Je eigen uren indelen, opdrachtgevers kiezen en uurtarief bepalen. Zzp’en in de zorg klinkt heel aantrekkelijk, maar het is niet alleen rozengeur en maneschijn. Ook de nodige nadelen en risico’s kleven aan het ondernemerschap. Toch besluiten steeds meer zorgmedewerkers om als zelfstandige aan de slag te gaan. Maar waar komen deze zzp’ers in de zorg eigenlijk vandaan? Wegen de voordelen wel op tegen de nadelen? En hoe is het met alle regels rondom zzp’en in de zorg gesteld?
Zzp-beroepen in de zorgsector
Nederland telt zo’n 165.000 zelfstandige zorgprofessionals. Hiermee verovert de Zorg en Welzijn sector een 3e plek in de lijst met meest werkzame zzp’ers. Een merendeel van deze zelfstandigen is werkzaam in paramedische praktijken. Denk bijvoorbeeld aan fysiotherapeuten, logopedisten, ergotherapeuten, en diëtisten, maar ook aan tandartsen, mondhygiënisten en praktijkmanagers. Maar wat doet zoveel zorgprofessionals de overstap maken van loondienst naar zzp?
De voordelen van werken als zzp’er in de zorg
Eenmaal van het ondernemerschap geproefd? Dan willen veel zzp’ers vaak niet meer anders. De voornaamste reden? De vrijheid die ze ervaren. In het inrichten van hun werkzaamheden, maar ook de mensen met wie ze werken. Dit zorgt voor meer afwisseling en maakt het ook gemakkelijk werk en privé met elkaar te combineren. Zo hoef je - als je dat niet wilt - geen avonddiensten meer te draaien en kun je de kinderen ‘s avonds naar bed brengen.
Daarnaast levert het een lagere administratieve werkdruk op. Dit klinkt misschien wat tegenstrijdig, aangezien je als ondernemer je eigen administratie bij moet houden. Voor zowel de Belastingdienst als voor je BIG-registratie. Toch heb je als zzp’er (zonder BV) minder met administratie te maken dan op de werkvloer. Dit heeft onder meer te maken met de regeldruk die instanties in de zorgsector ervaren. De overheid heeft dan ook het actieplan ‘(Ont)regel de zorg’ in het leven geroepen. Veel van deze druk komt terecht bij de zorgmedewerkers in loondienst. Hierdoor houdt de zzp’er meer tijd over voor zaken die echt belangrijk zijn, zoals het bieden van goede zorg.
Kansen voor zzp’ers in de zorg
Het is een roerige periode in de zorgsector. Toch klinken er her en der een aantal positieve geluiden. Zo is er sprake van:
- een krappe arbeidsmarkt door personeelstekorten en uitval.
- een normalisering van het werken als zelfstandige in de zorg.
- een hogere waardering in de vorm van salaris.
Met name dit eerste punt pakt uit in het voordeel van zelfstandigen. De vraag naar zorgverleners is namelijk enorm. Vooral in de verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) neemt de vraag naar zorgpersoneel flink toe door de vergrijzing. Het aantal 75-plussers verdubbelt namelijk van 350.000 in 2016 naar zo’n 700.000 in 2040. Dit geeft zzp’ers de ruimte om binnen te komen bij bedrijven die anders alleen zorgprofessionals in loondienst aan zouden nemen.
De nadelen van werken als zzp’er in de zorg
Je moet uit het juiste hout gesneden zijn. Niet alleen om in de zorg te werken, maar ook om voor jezelf te beginnen. Naast je standaard werkzaamheden moet je namelijk veel regelen. Zo moet je onder meer een vragenlijst van de IGJ invullen, een AGB-code aanvragen en voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen. Daarnaast ben je als zelfstandige in de zorg:
- vaak alleen; een grote verandering als je gewend was veel collega’s te hebben.
- minder zeker van inkomsten vanwege wisselende of tijdelijke opdrachten.
- verantwoordelijk voor de eigen (zorg)administratie.
Met name dit laatste punt kan de stap naar het werken als zelfstandige (te) groot maken. In het begin - en ook later - kan het papierwerk overweldigend zijn, vooral als de structuur ontbreekt. In dat geval is het slim om met een accountant of financieel adviseur om tafel te gaan zitten. Wellicht dat het met een paar tips toch zelf lukt. Geen fan van cijfertjes? Dan kan de financiële zorgadministratie ook geheel uit handen gegeven worden. Lees meer over wat Alexandré voor jou kan betekenen.
Bedreigingen voor zzp’ers in de zorg
De toekomst van zelfstandigen in de zorg is onzeker en de beweegruimte wordt steeds verder dichtgetimmerd. Zo dient de komst van de Wtza (Wet toetreding zorgaanbieders) de kwaliteit van de zorg te verbeteren, maar brengt deze nieuwe regelgeving wel veel papierwerk en geregel met zich mee. Zo moeten nieuwe aanbieders onder meer aangeven:
- welke specifieke soorten zorg of jeugdhulp ze gaan bieden.
- of ze een BIG en/of SKJ-registratie hebben en deze nodig achten.
- in hoeverre ze kennis hebben over zaken als de meldcode huiselijk geweld.
- hoe het gesteld staat met de bereikbaarheid van de solist.
- welke financieringsvormen ze hanteren en het verwachte aantal cliënten.
- hoe ze de kwaliteit van zorg waarborgen.
Wie zich niet tijdig bij de juiste instantie meldt of incorrecte informatie verstrekt, riskeert een boete die kan oplopen tot wel € 21.750. Ook op andere fronten maakt de overheid het zzp’ers lastiger om aan de slag te gaan in de zorgsector. Zo controleert de Belastingdienst steeds strenger op schijnzelfstandigheid, worden aanbestedingen meer en meer aan banden gelegd en ook de BTW-vrijstelling voor ondernemers in de zorg is in het geding. Tel daar de algemene bezuinigingen in de zorg bij op en het werk van zelfstandigen in de zorg wordt steeds minder rooskleurig.
Belastingregels voor zelfstandigen in de zorgsector
Ondanks alle kansen en bedreigingen schrijven steeds meer zorgprofessionals zich in bij de KVK. Met name het hogere uurtarief lonkt. Maar blijft er onderaan de streep daadwerkelijk meer over? Hoe dat antwoord klinkt, hangt o.a. af van de gekozen rechtsvorm en de toepassing van verschillende belastingregels.
In eerste instantie starten veel zzp’ers in de zorg als eenmanszaak. Deze vorm biedt in het begin namelijk de meeste voordelen en is eenvoudiger op te zetten dan een BV. Daarnaast krijg je alleen met inkomstenbelasting te maken en kun je profiteren van diverse fiscale voordelen, waaronder:
- Zelfstandigen- en startersaftrek
- Investeringsaftrek
- Zakelijke kosten
- Mkb-winstvrijstelling
Naast het afdragen van inkomstenbelasting moeten veel ondernemers ook btw afdragen. De gezondheidszorg heeft hier echter een vrijstelling voor. Grote kans dat jij als zzp’er in de zorg dus geen btw in rekening hoeft te brengen en dus ook niet hoeft af te dragen. Werk je via een bemiddelingsbureau? Wees er alert op dat de Belastingdienst je als ondernemer blijft zien. Wanneer je niet hard kunt maken dat je een goede mix aan klanten hebt, loop je namelijk het risico op naheffingen.
Naleving belastingregels in de praktijk
Met scherper toezicht probeer de Belastingdienst het ondernemerschap in de gaten te houden. Maar hoe streng houdt de instantie zelfstandigen in de gaten? Kunnen zzp’ers in de zorg de regels nog met een korreltje zout nemen? Of doen ze er beter aan de voorschriften en verplichtingen te volgen?
Pas op: schijnzelfstandigheid
Wij neigen naar het laatste, vooral als het aankomt op schijnzelfstandigheid. De Belastingdienst is sinds de komst van de wet DBA hier strenger en vaker op gaan controleren. Iets waarop veel zzp’ers in de zorg de mist ingaan, zonder dat ze zich dit realiseren. De financiële gevolgen hiervan kunnen groot zijn als er flinke naheffingen in rekening worden gebracht. Dit wil je te allen tijde voorkomen. Neem bij twijfel daarom contact op met een expert.
Moeten zelfstandigen zich zorgen maken?
Als je voortdurend meerdere opdrachtgevers hebt, je administratie goed bijhoudt én voldoet aan alle eisen van de Wtza hoef je je voorlopig geen zorgen te maken. Houd er wel rekening mee dat de wetgeving aan verandering onderhevig is, dus wees hier alert op. De plannen van het nieuwe kabinet zijn nog niet in steen gebeiteld, maar de zorgsector lijkt er karig vanaf te komen.
Heb jij als zzp’er in de zorg je zaken op orde?
Voor uitbraak van de pandemie vormde de zzp’er in de zorg al een discussiepunt en nu liggen deze zorgprofessionals nog verder onder vuur. Het is dan ook zaak alle financiën op orde te hebben, deels met het oog op steeds strengere wetgeving. Onze specialisten helpen je hier graag bij, zodat jij zorgeloos je beroep kunt uitoefenen en onderaan de streep zoveel mogelijk overhoudt.
