Kennis voor de zorgbranche om sterker te worden door financiële automatisering en innovatieve administratievoering.

Blijf op de hoogte
Preferentiebeleid mede oorzaak van confrontaties in de apotheek

Preferentiebeleid mede oorzaak van confrontaties in de apotheek

Patiënten met herhaalrecepten zijn zeer regelmatig de dupe van medicijnwisselingen en dat levert frustraties op: ‘de doosjes vliegen  regelmatig door de apotheek’

De verzekeringsjacht op besparingspotentieel frustreert patiënten, apothekers en huisartsen met  confrontaties in de apotheek tot gevolg. Mede oorzaak hiervan is het in 2008 geïntroduceerde preferentiebeleid. Door dit beleid kan een zorgverzekeraar een specifieke leverancier van generieke geneesmiddelen aanwijzen en daardoor goedkoop inkopen. Het komt hierdoor regelmatig voor dat de verzekeraar verandert van preferent middel , met een medicijnwisseling voor de patiënt tot gevolg. 

Zorgverzekeraar kiest goedkoopste medicijn

Een apotheker haalt de juiste medicijnen uit de kast.Om de kosten zo laag mogelijk te houden, mag een zorgverzekeraar per werkzame stof zelf bepalen welk generiek middel hij vergoedt; doorgaans het geneesmiddel van de fabrikant die de laagste prijs berekent. Deze voorkeur, ook wel preferentie genoemd, is de pijler van het preferentiebeleid. Door afsluiting van een lucratiever contract kan de zorgverzekeraar besluiten over te stappen op een ander preferent medicijn. Met als gevolg dat de patiënt moet wisselen naar het goedkopere medicijn. Deze gang van zaken frustreert patiënten, apothekers en huisartsen.


Uiteindelijk schrijven huisartsen een geneesmiddel voor en dienen de apotheken daarbij het juiste preferente middel te zoeken. De vele medicijnwisselingen zijn hen echter een doorn in het oog. Veel keus hebben ze niet zolang de zorgverzekeraar slechts dat ene middel vergoedt. Tenzij de patiënt bereid en machtig is te betalen voor  een eigen voorkeursmedicijn of specialité (andere benaming voor merkmedicijn).

Jacht op besparingen schiet door

Apotheker en zelfstandig ondernemer Jaap Prickartz van VAL apotheken in Limburg ziet de ontwikkelingen met lede ogen aan. ‘Vanaf het moment van invoering in 2008 heeft het preferentiebeleid gigantische besparingen opgeleverd. Een goede zaak, maar intussen zijn die besparingen gerealiseerd. Het besparingspotentieel dat zorgverzekeraars nu nog najagen is minimaal. Met name als je het vergelijkt met de oude situatie. Vóór 2008 betaalde een patiënt per verpakking € 35,00. Door de komst van het preferentiebeleid is dit verlaagd naar € 0,19 per verpakking. Blijvend willen besparen op medicijnen, waar al bijna niets meer af kan, is als een jacht met groot geschut op een klein doelwit.’

Vertrouwen staat onder druk

Over het algemeen betreffen de hierboven genoemde preferente medicijnen, generieke middelen waar geen patent meer op rust (tenzij de zorgverzekeraar een zeer gunstig contract heeft gesloten voor de levering van een merkmedicijn). In wezen bevatten al deze generieke middelen dezelfde hulpstoffen, de stoffen die van oorsprong ook in het merkmedicijn aanwezig zijn. Wisseling tussen deze middelen zou in theorie geen problemen moeten opleveren. Echter, in de praktijk pakt dit toch vaak anders uit. Prickartz: ‘Dit zit deels ook in de beleving van het medicijngebruik. Patiënten raken gewend aan een bepaald middel en willen, als ze er baat bij hebben, natuurlijk niet overstappen naar een onbekend middel waar ze geen ervaring mee hebben. Toch is dit wat er gebeurt als een zorgverzekeraar besluit een ander middel te gaan vergoeden.  Het opgebouwde vertrouwen in het medicijn en de apotheker staan hierdoor onder druk.’

Patiënten ziek van medicijnbeleid

Prickartz: ‘Het gebeurt zelfs dat patiënten ziek worden van een overstap naar een ander medicijn terwijl het op papier dezelfde hulpstoffen bevat. Een generiek middel is niet 100% identiek aan een merkmedicijn. Het kan daadwerkelijk nadelen opleveren, niet werken of allergische reacties opleveren.  Het moet geen discussie zijn of dit terecht is of niet, dit is de reële beleving van een patiënt. Televisieomroep Maas en Mergelland wijdde in juli 2018 een uitzending aan medicijnwisselingen met de titel ‘patiënten ziek van medicijnbeleid’.

 

 

In deze uitzending belicht men een ervaring van een patiënt die te maken kreeg met een nadelige medicijnwisseling. De betreffende patiënt kreeg bij herhaalreceptuur  niet haar vertrouwde ‘specialité’, maar een ander middel. Dit medicijn werkte averechts en veroorzaakte een aanzienlijke terugval in het welbevinden van de patiënt. Uiteindelijk kon ze, op basis van ‘medische noodzaak’ terug  naar het specialité. Het duurde maanden voordat ze zich enigszins wat beter voelde en ten tijde van het interview was ze zeker nog niet terug op het oude niveau.’ 

‘Doosjes vliegen door de apotheek’

Hogere werkdruk en verminderd werkplezier in apotheek

‘Door de medicijnwisselingen gaan patiënten terug naar huisarts of apotheker om te klagen over het middel. Inmiddels worden zorgverleners ook dol van deze ontwikkelingen. Wij krijgen boze patiënten aan de balie die gefrustreerd hun medicijnen door de apotheek gooien en ruziën met de assistentes.  De werkdruk en het werkplezier bij de assistentes staan hierdoor zeer onder druk. Ook voor huisartsen is het onprettig als ze telkens gesprekken voeren met gefrustreerde patiënten.’

‘Als apotheker bouw je een vertrouwensband op met je patiënt, dit vertrouwen is cruciaal, maar vermindert juist door vele wisselingen’

Medicijnen in de kast bij de Verenigde Apotheken in Limburg.Juist als wij binnen de apotheek als zorgverlener bezig zijn om een vertrouwensband met de patiënt op te bouwen, wordt dit door deze kwestie teniet gedaan. De behaalde voordelen van het preferentiebeleid staan hiermee in contrast met de winst van een optimale patiëntbeleving bij goed en passend medicijngebruik.’

 ‘5% preferente middelen niet leverbaar’; medicijntekort loopt op

‘Het preferentiebeleid is inmiddels zo aangepast dat zorgverzekeraars om de 2 jaar contractafspraken mogen maken zodat ze niet om de haverklap kunnen wisselen van preferent medicijn. Intussen zijn er echter honderden medicijnen niet leverbaar en krijgen patiënten hierdoor  opnieuw te maken met medicijnwisselingen. Verschillende oorzaken liggen hieraan ten grondslag; of een leverancier kan een medicijn niet leveren of het geneesmiddel is in zijn algemeenheid niet voor handen, maar het zit ‘m vooral in het feit dat er meer vraag is dan aanbod.’

Nederland vanwege preferentiebeleid minder interessant als afzetgebied

‘Het medicijntekort is een landelijk probleem. Mede door het preferentiebeleid in Nederland zijn de prijzen laag. Dit maakt Nederland als afzetgebied minder interessant voor medicijnleveranciers. Dat leidt ertoe dat leveranciers bij schaarste zich toeleggen op landen waar ze meer ontvangen voor de medicijnen.  De aanzet tot het preferentiebeleid was een bezuinigingskwestie, maar op deze manier verder gaan, zet de besparingen van het beleid in een heel ander daglicht.’

Meer aandacht voor patiënt en meer tijd voor uitzoekwerk

Prickartz: ‘Tegen deze stroom in hebben wij als apotheker de taak om patiënten goed en vriendelijk te helpen. Wij moeten onze patiënten overtuigen  van onze goede zorg, laten zien dat we van meerwaarde zijn bij complexe zaken en goed meedenken. In ieder geval pleit ik voor  een verandering van het preferentiebeleid waarbij we het vertrouwen in geneesmiddelgebruik kunnen vergroten en in de apotheek weer meer aandacht kunnen vragen voor onze rol als inhoudelijk deskundige die graag meedenkt over geneesmiddelen. Er dient zo snel mogelijk een einde te komen aan de huidige structurele ‘ruzie-sfeer’ in apotheken. Uiteindelijk leidt suboptimaal geneesmiddelgebruik tot hogere kosten en schieten verzekeraars in hun eigen voet met de huidige jacht op de laatste besparingen.’

Fiscaal advies

Deel dit bericht:

Mis nooit zorgnieuws!

Schrijf u in om maandelijks onze updates te ontvangen.